Η θεραπεία της εξωσωματικής γονιμοποίησης βασίζεται στη λήψη ωαρίων από τις ωοθήκες της γυναίκας και τη γονιμοποίησή τους με τα σπερματοζωάρια του άντρα στο εργαστήριο από εξειδικευμένο εμβρυολογικό προσωπικό.

Μπορεί να γίνει σε φυσικό κύκλο με λήψη μόνο ενός ωαρίου ή με διέγερση των ωοθηκών με φάρμακα που έχει σαν στόχο την συλλογή περισσότερων ωαρίων. Υπάρχουν διάφορα πρωτόκολλα διέγερσης των ωοθηκών και η επιλογή τους είναι εξατομικευμένη ανάλογα με το ιατρικό ιστορικό, την αιτία υπογονιμότητας, την ηλικία, το δείκτη μάζας σώματος, το ορμονικό προφίλ και το ωοθηκικό απόθεμα της γυναίκας.

Θεραπεία:   

Για να παραχθούν περισσότερα ωάρια από το ένα μόνο ωάριο που παράγεται φυσιολογικά σε κάθε κύκλο της γυναίκας δίνεται ειδική ορμονική φαρμακευτική αγωγή στη γυναίκα που διεγείρει τις ωοθήκες της για να παράξουν περισσότερα του ενός ωάρια. Κατά την διάρκεια της φαρμακευτικής θεραπείας η γυναίκα παρακολουθείται με υπερηχογραφήματα και αιματολογικό έλεγχο για να εκτιμηθεί ο χρόνος στον οποίο τα ωάρια είναι ώριμα και έτοιμα για γονιμοποίηση. Ο μέσος χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση της προετοιμασίας των ωαρίων για λήψη είναι 10 μέρες θεραπείας. 

Ωοληψία:

Η λήψη των ωαρίων γίνεται διακολπικά, με ήπια νάρκωση, διαρκεί λίγα λεπτά και η γονιμοποίησή τους ξεκινά λίγες ώρες αργότερα μετά την επεξεργασία σπέρματος και την επιλογή των καταλληλότερων σπερματοζωαρίων. Μετά από 24 ώρες περίπου ο εμβρυολόγος παρατηρεί στο μικροσκόπιο πόσα ωάρια γονιμοποιήθηκαν φυσιολογικά και επανεξετάζει την επόμενη μέρα πόσα από τα γονιμοποιημένα ωάρια αρχίζουν να διαιρούνται φυσιολογικά. Απ’ αυτά, τα φυσιολογικά γονιμοποιημένα και διαιρεμένα έμβρυα, επιλέγονται ένα έως δύο, τα οποία μεταφέρονται μέσα στη μήτρα, δύο έως πέντε ημέρες μετά τη λήψη των ωαρίων. 

Εμβρυομεταφορά: 

Η τοποθέτηση των εμβρύων είναι μία σύντομη διαδικασία για την οποία δεν απαιτείται νάρκωση και γίνεται με την καθοδήγηση υπερήχων για να επιβεβαιωθεί ακριβώς το σημείο εναπώθεσής τους στη μήτρα της γυναίκας. Μετά την πάροδο 2 εβδομάδων από την ημέρα της γονιμοποίησης γίνεται τεστ κύησης με αιματολογική εξέταση που προσδιορίζει την ορμόνη της εγκυμοσύνης, την β χοριακή γοναδοτροπίνη.

Κατά διάρκεια της θεραπείας για τη προετοιμασία των ωαρίων μέχρι και την ωοληψία η γυναίκα μπορεί να εξακολουθεί να έχει φυσιολογική δραστηριότητα χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς.

 Μετά την εμβρυομεταφορά συνιστάται η αποφυγή καπνίσματος και σεξουαλικών επαφών καθώς επίσης και της έντονης δραστηριότητατις για τις πρώτες τουλάχιστον ημέρες με σκοπό την μεγιστοποίηση της πρόγνωσης.

Κρυοσυντήρηση:

Το εναπομείναντα έμβρυα που δεν θα χρησιμοποιηθούν μπορούν να παραμείνουν στην κρυοσυντήρηση για μελλοντική χρήση.